تيمّم
فتاواى امام خمينى «قدّس سرّه»
فتاواى آيت الله العظمى خامنه اى «دام ظله»
1- در تيمّم چهار چيز واجب است: اوّل: نيّت. دوّم: زدن کف دو دست با هم بر چيزى که تيمم به آن صحيح است. سوّم: کشيدن کف هر دو دست به تمام پيشانى و دو طرف آن، از جايى که موى سر مى‌رويد، تا ابروها و بالاى بينى و بنابر احتياط واجب بايد دستها روى ابروها هم کشيده شود. چهارم: کشيدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشيدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ.
م ـ تيمم بدل از غسل و بدل از وضو با هم فرقى ندارد.
سوال 1 :
کيفيت تيمم چگونه است. آيا فرقى بين تيمم بدل از وضو و غسل هست؟جواب :
تيمم بدين ترتيب است: نيّت مى‌کند و سپس کف هر دو دست را برچيزى که تيمم به آن درست است مى‌زند و آنگاه کف هر دو دست را به تمام پيشانى و دوطرف آن، از جايى که موى سر مى رويد تا ابروها و بالاى بينى مى‌کشد و بالاخره کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست و کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ مى‌کشد. و احتياط واجب آن است که پس از اين، بار ديگر دستهاى خود را بر زمين بزند و کف دست چپ را بر پشت دست راست و کف دست راست را بر پشت دست چپ بکشد، اين ترتيب در تيمم بدل از وضو و غسل يکسان است.
2- تيمم بر سنگِ گچ و سنگِ مرمر سياه و ساير اقسام سنگها صحيح است ولى تيمم بر جواهر، مثل سنگ عقيق و فيروزه باطل مى باشد و احتياط واجب آن است که با بودن خاک يا چيز ديگرى که تيمم بر آن صحيح است، به گچ و آهک پخته هم تيمم نکند.
سوال 2 :
تيمم بر سنگ گچ و آهک و پخته شده آنها و آجر چه حکمى دارد؟جواب :
تيمم بر هر آنچه از زمين محسوب شود؛ مانند سنگ گچ و سنگ آهک صحيح است، بلکه صحت تيمم به گچ و آهک پخته و آجر و امثال آن بعيد نيست [يعنى مى شود بر اينها تيمم کرد].
سوال :
سجده و تيمم بر سيمان و موزائيک چه حکمى دارد؟
جواب :
سجده و تيمم بر آن دو اشکال ندارد. اگر چه احوط ترک تيمم بر آن دو مى‌باشد.
3- در تيمم بايد پيشانى و کف دستها و پشت دستها پاک باشد و اگر کف دست نجس است و نتواند آن را آب بکشد، بايد با همان کف دست نجس تيمم کند.
سوال 3 :
فرموديد چيزى که برآن تيممى شود بايد پاک باشد آيا اعضاء تيمم - پيشانى و پشت دستها - هم بايد پاک باشد؟جواب :
احتياط آن است که در صورت امکان، پيشانى و پشت دستها پاک باشد و اگر نتواند محل تيمم را تطهير کند، بدون آن تيمم کند، گر چه شرط نبودن طهارت در هر صورت بعيد نيست.
4- اگر بدل از غسل تيمم کند و بعد کارى که وضو را باطل مى کند براى او پيش آيد، چنانچه براى نمازهاى بعد نتواند غسل کند، بايد وضو بگيرد، و اگر نمى‌تواند وضو بگيرد، بايد بدل از وضو تيمم نمايد.
4- کسى که تيمم بدل از غسل کرد اگر حدث اصغر از او سر زند؛ مثلا بول کند، براى نمازهاى بعد در صورتى که هنوز نمى‌تواند غسل کند، بنابر احتياط واجب بايد بار ديگر تيمم بدل از غسل کند و وضو هم بگيرد.
5- اگر انسان نتواند براى نماز وضو بگيرد و تيمم هم ممکن نباشد نماز ساقط است، ولى احتياط مستحب است بدون طهارت بخواند و بنابر احتياط واجب قضاى آن را نيز بجا آورد.
5- اگر انسان نتواند براى نماز وضو بگيرد و تيمم هم ممکن نباشد، بنابر احتياط بايد نماز را در وقت، بدون وضو و تيمم بخواند و سپس با وضو يا تيمم قضا کند.
6 - اگر بواسطه يقين يا ترسِ ضرر، تيمم کند و پيش از نماز بفهمد که آب برايش ضرر ندارد، تيمم او باطل است. و اگر بعد از نماز بفهمد، نمازش صحيح است.
6 - اگر کسى به تصور اينکه آب براى او ضرر دارد، تيمم کند و پيش از آنکه با اين تيمم نماز بخواند بفهمد که ضرر ندارد، تيمم او باطل است و اگر بعد از آنکه با اين تيمم نماز خواند فهميد که آب ضرر نداشته است، بنابراحتياط واجب بايد وضو بگيرد يا غسل کند و دوباره نماز را به جا آورد.