احکام نجاست (آیت الله سید محمد حسینی شاهرودی)

نجــاسـات

مسأله 84 :

نجاسات يازده چيز است: اول بول دوم غائط سوم منى چهارم مردار پنجم خون ششم و هفتم سگ و خوک هشتم کافر نهم شراب دهم فقاع يازدهم عرق حيوان نجاستخوار.

1 ـ 2 بول و غائط

مسأله 85 :

بول و غائط انسان و هر حيوان حرام گوشتى که خون جهنده دارد که اگر رگ آن را ببرند، خون از آن جستن مى کند، نجس است، ولى بول و غائط حيوان حرام گوشتى که خون آن جستن نمى کند، اگر چه مثل پشه و مگس که گوشت هم ندارند نباشد پاک است.

مسأله 86 :

مستحب است از فضله پرندگان حرام گوشت خصوصاً از بول و فضله شب پره اجتناب کرد.

مسأله 87 :

بول و غائط حيوان نجاستخوار نجس است و همچنين است بول و غائط حيوانى که انسان آن را وطى کرده يعنى با آن نزديکى نموده، و گوسفندى که گوشت آن از خوردن شير خوک محکم شده است.

3 ـ منــى

مسأله 88 :

منى حيوانى که خون جهنده دارد نجس است.

4 ـ مــردار

مسأله 89 :

مردار حيوانى که خون جهنده دارد نجس است. چه خودش مرده باشد، يا به غير دستورى که در شرع معين شده آن را کشته باشند، و ماهى چون خون جهنده ندارد، اگر چه در آب بميرد پاک است.

مسأله 90 :

چيزهائى از مردار که مثل پشم و مو و کرک و استخوان و دندان روح نداشته باشد پاک است.

مسأله 91 :

اگر از بدن انسان يا حيوانى که خون جهنده دارد در حالى که زنده است گوشت يا چيز ديگرى را که روح دارد جدا کنند نجس است.

مسأله 92 :

پوستهاى مختصر لب و جاهاى ديگر بدن که موقع افتادنشان رسيده، اگر چه آنها را بکنند پاک است. ولى بنابر احتياط واجب بايد از پوستى که موقع افتادنش نرسيده و آن را کنده اند اجتناب نمايند.

مسأله 93 :

تخم مرغى که از شکم مرغ مرده بيرون مى آيد، اگر پوست روى آن سفت شده باشد پاک است. ولى ظاهرآن را بايد آب کشيد.

مسأله 94 :

اگر بره و بزغاله پيش از آنکه علفخوار شوند بميرند، پنير مايه اى که در شيردان آنها مى باشد پاک است، ولى ظاهر آن را بايد آب کشيد.

مسأله 95 :

دواجات روان و عطر و روغن و واکس و صابون که از خارجه مى آورند، اگر انسان يقين به نجاست آنها نداشته باشد پاک است.

مسأله 96 :

گوشت و پيه و چرمى که در بازار مسلمانان فروخته شود پاک است، و همچنين است اگر يکى از اينها در دست مسلمان باشد، ولى اگر بدانند آن مسلمان از کافر گرفته و رسيدگى نکرده که از حيوانى است که به دستور شرع کشته شده يا نه نجس مى باشد.

5 ـ خــون

مسأله 97 :

خون انسان و هر حيوانى که خون جهنده دارد يعنى حيوانى که اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن مى کند نجس است، پس خون حيوانى که مانند ماهى و پشه خون جهنده ندارد يا مشکوک است که دارد يا ندارد مثل مار پاک مى باشد.

مسأله 98 :

اگر حيوان حلال گوشت را به دستورى که در شرع معين شده بکشند و خون آن به مقدار معمول بيرون آيد خونى که در بدنش مى ماند پاک است ولى اگر به علت نفس کشيدن يا به واسطه اينکه سر حيوان در جاى بلندى بوده خون به بدن حيوان برگردد، آن خون نجس است، و بنابر احتياط واجب از خون باقى مانده در بدن حيوان حرام گوشت اجتناب شود.

مسأله 99 :

دليل بر نجاست ذرّه خونى که در تخم مرغ به وجود مى آيد نداريم و ادلّه مطلقه يا شامل آن نمى شود و يا دلالت بر نجاست نمى کند بلکه دلالت بر مانعيت براى نماز مى نمايد مضافاً بر اينکه خون تخم مرغ است نه خون مرغ.

مسأله 100 :

خونى که گاهى موقع دوشيدن شير ديده مى شود نجس است و شير را نجس مى کند.

مسأله 101 :

خونى که از لاى دندانها مى آيد، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بين برود پاک است، ولى احتياط مستحب آن است که آن را فرو نبرند.

مسأله 102 :

خونى که به واسطه کوبيده شدن، زير ناخن يا زير پوست مى ميرد اگر طورى شود که ديگر به آن خون نگويند پاک است، و اگر به آن خون بگويند نجس است و در اين صورت چنانچه ناخن يا پوست سوراخ شود، اگر مشقت ندارد بايد براى وضو و غسل خون را بيرون آورند و اگر مشقت دارد بايد اطراف آن را به طورى که نجاست زياد نشود بشويند و پارچه يا چيزى مثل پارچه بر آن بگذارند و روى پارچه دست تر بکشند و تيمم هم بکنند.

مسأله 103 :

اگر انسان نداند که خون، زير پوست مرده يا گوشت به واسطه کوبيده شدن به آن حالت در آمده پاک است.

مسأله 104 :

اگر موقع جوشيدن غذا ذره اى خون در آن بيفتد، تمام غذا و ظرف نجس مى شود. و جوشيدن و حرارت و آتش پاک کننده نيست.

مسأله 105 :

زردابه اى که در حال بهبودى زخم در اطراف آن پيدا مى شود، اگر معلوم نباشد که با خون مخلوط است پاک مى باشد.

6 ـ 7 سگ و خوک

مسأله 106 :

سگ و خوکى که در خشکى زندگى مى کنند حتى مو و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبتهاى آنها نجس است، ولى سگ و خوک دريائى پاک است.

8 ـ کــافـر

مسأله 107 :

کافر يعنى کسى که منکر خدا است، يا براى خدا شريک قرار مى دهد، يا پيغمبرى حضرت خاتم الانبياء محمدبن عبدالله صلى الله عليه و آله وسلم را قبول ندارد، نجس است. و نيز کسى که ضرورى دين يعنى چيزى را که مثل نماز و روزه مسلمانان جزء دين اسلام مى دانند منکر شود، چنانچه بداند آن چيز ضرورى دين است نجس مى باشد و همچنين اگر بداند که از دين اسلام است و حضرت فرموده و منکر آن شود اگر چه از ضروريات نباشد نجس است حسب اطلاق بعض اخبار و ملازمه بين انکار آن و انکار رسالت، و اگر ضرورى بودن را نداند بنابر احتياط واجب بايد از او اجتناب کرد، و همچنين است در منکر معاد و کبائر ضروريه بلکه در اينها اقوى اجتناب است.

مسأله 108 :

تمام بدن کافر حتى مو و ناخن و رطوبتهاى او نجس است.

مسأله 109 :

اگر پدر و مادر و جد و جده بچه نابالغ، کافر باشند آن بچه هم نجس است، و اگر يکى از اينها مسلمان باشد بچه پاک است.

مسأله 110 :

کسى که معلوم نيست مسلمان است يا نه پاک مى باشد. ولى احکام ديگر مسلمانان را ندارد، مثلاً نمى تواند زن مسلمان بگيرد و نبايد در قبرستان مسلمانان دفن شود در صورتى که وقف بر مسلمانان باشد يا حريم و مختص مسلمانان باشد و مزاحم دفن آنان باشد.

مسأله 111 :

اگر مسلمانى به يکى از دوازده امام عليهم السلام دشنام دهد يا با آنان دشمنى داشته باشد نجس است.

9 ـ شــراب

مسأله 112 :

شراب و هر چيزى که انسان را مست مى کند، چنانچه بخودى خود روان باشد نجس است، و اگر مثل بنگ و حشيش روان نباشد اگر چه چيزى در آن بريزند که روان شود پاک است.

مسأله 113 :

الکل صنعتى که براى رنگ کردن درب و ميز و صندلى و مانند اينها بکار مى برند، اگر انسان نداند مست کننده است پاک مى باشد.

مسأله 114 :

اگر انگور و آب انگور بخودى خود جوش بيايد خوردن آن حرام است، و همچنين اگر بواسطه پختن جوش بيايد، خوردن آن حرام مى باشد.

مسأله 115 :

خرما و مويز و کشمش و آب آنها اگر جوش بيايند پاک، و خوردن آنها حلال است، اگر چه احتياط مستحب خصوصاً در مويز و کشمش آن است که از آنها اجتناب کنند.

10 ـ فــقاع

مسأله 116 :

فقاع که از جو گرفته مى شود و به آن آبجو مى گويند نجس است ولى آبى که به دستور طبيب از جو مى گيرند و به آن ماءالشعير مى گويند پاک مى باشد.

11 ـ عرق حيوان نجاستخوار

مسأله 117 :

اقوى طهارت عرق جنب از حرام است و احتياط استحبابى اجتناب از آن است اگر چه نماز خواندن با آن صحيح نيست چه در حال جماع بيرون آيد يا بعد از آن از مرد باشد يا از زن از زنا باشد يا از لواط يا از وطى و نزديکى کردن با حيوانات يا استمناء(و استمناء آن است که انسان با خود کارى کند که منى از او بيرون آيد).

مسأله 118 :

اگر انسان در موقعى که نزديکى با زن حرام است مثلاً در روزه ماه رمضان، با زن خود نزديکى کند، بنابر احتياط مستحب بايد از عرق خود اجتناب نمايد و نماز خواندن با آن صحيح نيست.

مسأله 119 :

اگر جنب از حرام عوض غسل، تيمم نمايد و بعد از تيمم عرق کند، باز هم بنابر احتياط مستحب بايد از عرق خود اجتناب نمايد.

مسأله 120 :

اگر کسى از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزديکى کند، احتياط مستحب آن است که از عرق خود اجتناب نمايد و نماز با آن صحيح نيست و اگر اول با حلال خود نزديکى کند و بعد از حرام جنب شود چيزى بر او نيست.

مسأله 121 :

بنابر اقوى بايد از عرق شتر نجاستخوار و بنابر احتياط واجب بايد از عرق هر حيوانى که به خوردن نجاست انسان عادت کرده اجتناب کرد.