احکام اجاره (آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی)

احکام اجاره

مسأله 2181 :

اجاره دهنده وکسى که چيزى را اجاره مى کند بايد مکلف وعاقل باشند و به اختيار خـودشـان اجـاره را انجام دهند و نيز بايد در مال خود حق تصرف داشته باشند.

پس سفيه که مال خـود را در کارهاى بيهوده مصرف مى کند چون حق ندارد در مال خود تصرف نمايد وکسى که از تصرف در مالش بحکم حاکم شرع ممنوع شده اگر چيزى را به اموالى که از تصرف در آنها ممنوع شده اجاره کند يا آن اموال را اجاره دهد صحيح نيست .

مسأله 2182 :

انسان مى تواند از طرف ديگرى وکيل شود ومال او را اجاره دهد .

مسأله 2183 :

اگـر ولى , يا قيم بچه مال او را بارعايت مصلحت او اجاره دهد, ياخود او را اجير ديگرى نمايد اشکال ندارد.

و اگر مدتى از زمان بالغ شدن او را جزمدت اجاره قرار دهد, بعد از آن کـه بچه بالغ شد, نسبت به اجاره اموالش نمى تواندبقيه اجاره را بهم بزند و نسبت به خودش نفوذ اجـازه ولى محل اشکال است مگرمصلحتى که استيفا آن لازم باشد مثل حفظ حيات صغير در آن ملاحظه شده باشد.

مسأله 2184 :

بچه صغيرى را که ولى ندارد, بدون اجازه مجتهد نمى شود اجيرکرد.

و کسى که به مجتهد دسترسى ندارد, مى تواند از چند نفر مومن که عادل باشند, اجازه بگيرد و او را اجير نمايد.

مسأله 2185 :

اجاره دهنده ومستاجر لازم نيست صيغه عربى بخوانند, بلکه اگرمالک به کسى بـگـويد: ملک خود را به تو اجاره دادم و او بگويد: قبول کردم , اجاره صحيح است .

و نيز اگر حرفى نزنند ومالک به قصد اين که ملک را اجاره دهد, آن رابه مستاجر واگذار کند و او هم به قصد اجاره کردن بگيرد اجاره صحيح مى باشد.

مسأله 2186 :

اگـر انسان بدون صيغه خواندن بخواهد براى انجام عملى اجيرشود, همين که مشغول آن عمل شد اجاره صحيح است .

مسأله 2187 :

کسى که نمى تواند حرف بزند, اگر با اشاره بفهماند که ملک رااجاره داده , يا اجاره کرده صحيح است .

مسأله 2188 :

اگر خانه يا دکان يا اطاقى را اجاره کند وصاحب ملک با او شرطکند که فقط خود او از آن استفاده نمايد, مستاجر نمى تواند آن را بديگرى اجاره دهدو اگر شرط نکند مى تواند آن را بـه ديگرى اجاره دهد ولى اگر بخواهد به زيادتر ازمقدارى که اجاره کرده آن را اجاره دهد, بنابر احـتـياط لازم بايد در آن , کارى مانندتعمير و سفيدکارى انجام داده باشد, خواه به غير جنسى که اجاره کرده آن را اجاره دهد يا به همان جنس .

مسأله 2189 :

اگر اجير با انسان شرط کند که فقط براى خود انسان کار کند,نمى شود او را به ديـگـرى اجـاره داد و اگـر شرط نکند بنابر احتياط لازم بايد به زيادتر ازآنچه که او را اجاره کرده اجاره ندهد, خواه به همان جنس اجاره دهد يا به غيرجنسى که اجاره کرده است .

مسأله 2190 :

احتياط لازم اجاره ندادن زمين و کشتى و آسياب است به زيادتر ازآنچه اجاره کرده , ولـى در غـيـر اين سه چيز وغير خانه ودکان و اجير, اگر چيز ديگر رااجاره کند ومالک با او شرط نکند که فقط خودش استفاده نمايد, مى تواند به بيشتراز مقدارى که اجاره کرده اجاره دهد.

مسأله 2191 :

اگر خانه يا دکانى را مثلا يکساله بصد تومان اجاره کند واز نصف آن خودش استفاده نـمايد, مى تواند نصف ديگر آن را به صد تومان اجاره دهد ولى اگربخواهد نصف آن را به زيادتر از مقدارى که اجاره کرده مثلا به صد و بيست تومان اجاره دهد, بايد در آن , کارى مانند تعمير انجام داده باشد.